· ဆက္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန(PTD)၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရးႏွင့္ အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) တို႔ ပါဝင္ေသာ ေန႔ဝက္ခန္႔ၾကာျမင့္သည့္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲအား ေနျပည္ေတာ္တြင္ က်င္းပခဲ့

· အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ၌ ေဒတာ အကာအကြယ္ေပးမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရာတြင္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈ၊ စီးပြားေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ ရွိစြာ ေဆာင္ရြက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္

ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္၊ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ေနျပည္ေတာ္၊ ျမန္မာ – တယ္လီေနာျမန္မာသည္ အစိုးရတာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အိုင္စီတီ နယ္ပယ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားပါဝင္သည့္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုအား ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဦးေဆာင္ က်င္းပခဲ့ၿပီး အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေခတ္မီ၍ ၿပီးျပည့္စံုေသာ အခ်က္အလက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးႏွင့္ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အေျခခံမူေဘာင္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ ျခင္းျဖင့္ အစိုးရ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အသံုးျပဳသူမ်ား ရရွိႏိုင္မည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို တက္ေရာက္လာသူမ်ားမွ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ အိုင္စီတီနယ္ပယ္မွ ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူမ်ားသည္ Cloud ေဒတာ သိမ္းဆည္းမႈ၊ ေဒတာ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးႏွင့္ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး အတြက္ အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္မႈက႑မ်ား အပါအဝင္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမာၻတဝန္းရွိ ေဈးကြက္မ်ားမွ အိုင္စီတီ ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းမ်ားအေၾကာင္းကို ထဲထဲဝင္ဝင္ မွ်ေဝေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္။

အဆိုပါ အခမ္းအနားတြင္ ဆက္သြယ္ေရးညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနမွ Director ျဖစ္သူ ဦးဇာနည္ေအာင္မွ အဖြင့္ အမွာစကား ေျပာၾကားခဲ့ရာတြင္ “အစိုးရအေနနဲ႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရးမူဝါဒ ၁၂ ရပ္နဲ႔အညီ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားေပးေရးနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး အစရွိတဲ့ အေျခခံ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုမ်ား လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္လာေရး အျပင္ Data ID Card System၊ Digital Government Strategy နဲ႔ e-Goverrnment System တို႔ကို စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားဖို႔ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီအလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ အခ်က္အလက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး နဲ႔ ေဒတာလံုၿခံဳေရး အစရွိတဲ့ အေရးႀကီးကိစၥရပ္ေတြကို ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ၿပီး အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ မူဝါဒေတြကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းကေန အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။” ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာ့စီးပြားေရးက႑ တာဝန္ယူမႈရွိေရးႏွင့္ အေထာက္အကူျပဳဌာန (MCRB) ၏ ဒါရိုက္တာျဖစ္သူ Vicky Bowman မွ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ထိေရာက္မႈရွိသည့္ ေခတ္မီ အခ်က္အလက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရး ဥပေဒ အပါအဝင္ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ ျပည္သူ႔ဗဟိုျပဳ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အေျခခံမူေဘာင္တစ္ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေနသည္ဟု အဓိကထား ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ “ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့ ေလနဲ႔ေရလိုပဲ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးကို ျဖစ္ေစမွာျဖစ္ၿပီး ဒါေၾကာင့္လည္း အစိုးရ အေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မယ့္ ဥပေဒေတြနဲ႔ ေပၚလစီေတြကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းရာမွာ အိုင္စီတီ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တစ္ခုခုနဲ႔ တြဲဖက္ျပ႒ာန္းတာမ်ိဳး မလုပ္သင့္ဘဲ ဒီဥပေဒေတြဟာ အနာဂတ္မွာလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔၊ ေတြ႔ႀကံဳလာႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ဥပေဒေတြကေန အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ ရလဒ္ေတြကို ရရွိႏိုင္ဖို႔ အဓိက အာရံုစိုက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ဒီဥပေဒေတြ၊ ေပၚလစီေတြဟာ ခဏေလးနဲ႔ ေခတ္ေနာက္က် မက်န္ခဲ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။” ဟု Vicky Bowman က ေျပာၾကားသည္။

အသံုးျပဳသူမ်ား၏ အခ်က္အလက္မ်ားကို ထိ္န္းသိမ္းကာကြယ္ေပးမည့္၊ အြန္လိုင္းအသံုးျပဳေနစဥ္ လံုၿခံဳမႈေပးႏိုင္မည့္ ဥပေဒမ်ားကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းရာတြင္ ပုဂၢလိကႏွင့္ အစိုးရၾကား ေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္လ်က္ရွိသည္ဟု တယ္လီေနာအေနႏွင့္ ယံုၾကည္ထားသည့္အတြက္ ဤအလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ တယ္လီေနာျမန္မာ၏ Chief Corporate Affairs Officer ျဖစ္သူ Hans Martin Henrichsen က “တယ္လီေနာျမန္မာအေနနဲ႔ အသံုးျပဳသူေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေရးနဲ႔ ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရး အစရွိတဲ့ နယ္ပယ္ေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အျပည့္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဒစ္ဂ်စ္တယ္နည္းပညာဟာ ကမာၻတစ္ဝန္းလံုးက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးရဲ႕ လူေနမႈအဆင့္အတန္းေတြကို အလြန္လ်င္ျမန္တဲ့ အရွိန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲလ်က္ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ အကာအကြယ္ေပးမႈ အၾကား မွ်တတဲ့ အေျခခံမူေဘာင္တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ထားမယ္ဆိုရင္ အက်ိဳးေက်းဇူး အမ်ားႀကီး ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအေနနဲ႔ ကမာၻ႔အဆင့္မီ နည္းဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းသြားႏိုင္ဖို႔ ကမာၻတစ္ဝန္းမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ အေကာင္းဆံုး နည္းစနစ္ေတြကိုလည္း ေလ့လာသြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီရည္မွန္းခ်က္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာလည္း တယ္လီေနာျမန္မာရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈေတြ၊ အေတြ႔အႀကံဳေတြနဲ႔ အကူအညီေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” ဟု ေျပာၾကားသည္။

အခမ္းအနားတြင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့သူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာသို႔ လြတ္လပ္စြာ ေဒတာစီးဆင္းမႈကို ခြင့္ျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ဥပမာအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသည္ cloud စနစ္ကိုအသံုးျပဳ၍ အဆိုပါ cloud စနစ္ အေျခစိုက္ရာ ျပည္တြင္းတြင္မဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံျပင္ပတြင္ အခ်က္အလက္သိမ္းဆည္းမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ပါက သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမ်ား၊ သမာရိုးက်ႏွင့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ လုပ္ငန္းက႑မ်ား အတြက္ အက်ိဳးရွိေစမည္ ျဖစ္ၿပီး စီးပြားေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားႏွင့္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ား ပိုမိုအားေကာင္းလာေစရန္ အတြက္လည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ တဟုန္ထိုး ေခတ္ေနာက္က်သြားမည့္ စနစ္မ်ားအတြက္ တန္ဖိုးႀကီးမားေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည့္အစား ထိုသို႔ခြင့္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚ hardware ႏွင့္ software မ်ားကို ရယူအသံုးျပဳႏိုင္မည့္ အားသာခ်က္ကို ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး အေကာင္းမြန္ဆံုးေသာ ICT ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားထံမွ ရယူႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ ေဆာင္ရြက္ထားေသာ စနစ္မ်ားသည္ တရားမဝင္ ထိုးေဖာက္ဝင္ေရာက္မႈမ်ား (hacking) ႏွင့္ အျခားေသာ အႏၱရာယ္မ်ားကိုလည္း ပိုမို ကာကြယ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ICT ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းက႑ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လိုပါက နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ေဒတာ စီးဆင္းမႈကို ခြင့္ျပဳရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ဥပေဒျပ႒ာန္းသူမ်ားႏွင့္ ေပၚလစီခ်မွတ္သူမ်ားအေနႏွင့္ ေဒတာ အခ်က္အလက္မ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္း ႏိုင္ေစရန္ႏွင့္ အဆိုပါ အခ်က္အလက္မ်ားအား လံုၿခံဳစြာ သိမ္းဆည္းထားႏိုင္ရန္အတြက္ ေဒတာ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးသူမ်ားမွ အႀကံေပး ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာမွ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ရယူသံုးစြဲသင့္ေသာ္လည္း ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ Budapest Convention on Cyber-Crime ကဲ့သို႔ ေခတ္ေနာက္က် က်န္ရစ္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ၊ အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေတာ့ေသာ မူဝါဒမ်ားကို ထည့္သြင္းေရးဆြဲျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စီးပြားေရးတစ္ရပ္ ေအာင္ျမင္စြာ ေပၚထြန္းလာေရး ဦးတည္ခ်က္ထား ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိသည့္ အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီရန္ သံႏၷိ႒ာန္ခ်ထားသည္ႏွင့္အညီ တယ္လီေနာျမန္မာသည္ ၎၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ျမန္မာ အစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ အစီရင္ခံစာတြင္ အဓိက အခန္းက႑ ၇ ခုပါဝင္ၿပီး က႑တစ္ခုခ်င္းစီအလိုက္ လက္ရွိ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ အေနအထား၊ တယ္လီေနာ၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ၏ အေကာင္းဆံုး လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကို စုစည္းေဖာ္ျပထားသည္။ ဤအစီရင္ခံစာတြင္ တယ္လီေနာျမန္မာသည္ အစိုးရအေနႏွင့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဥပေဒမ်ား၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးသည့္ ဥပေဒမ်ားျဖစ္သည့္ အခ်က္အလက္ အကာအကြယ္ေပးျခင္း ဥပေဒ (data protection)၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္ လံုၿခံဳစြာထိန္းသိမ္းမႈ ဥပေဒ (digital privacy)၊ ဥာဏပစၥည္းဆိုင္ရာ မူပိုင္ခြင့္ ဥပေဒ (intellectual property rights) ႏွင့္ အီလက္ထေရာနစ္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဥပေဒ (e-commerce) တို႔ကိုလည္း ျပ႒ာန္း သင့္ေၾကာင္း အႀကံေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။