ဒီဂျစ်တယ်ခေတ်ရဲ့ အကြီးမားဆုံး လျှို့ဝှက်ချက်တွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ Bitcoin ကို ဖန်တီးခဲ့သူ “Satoshi Nakamoto” (ဆာတိုရှီ နာကာမိုတို) ဆိုတာ ဘယ်သူဘယ်ဝါမှန်း ခုထိတိုင် အတိအကျ မသိကြသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ တီထွင်မှုကတော့ ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးလောကကို တုန်ခါစေခဲ့ပြီး သူ့ကိုလည်း သမိုင်းတလျှောက် အချမ်းသာဆုံး လျှို့ဝှက်ပုဂ္ဂိုလ်တွေထဲက တစ်ဦး ဖြစ်လာစေခဲ့ပါတယ်။
:max_bytes(150000):strip_icc()/satoshi-nakamoto_final-297c9027b6124891acf6e46918fa1b26.png)
Satoshi Nakamoto ဆိုတာ ဘယ်သူလဲ?
Satoshi Nakamoto ဆိုတာဟာ လူတစ်ဦးလား၊ လူတစ်စုလား ဆိုတာကို ဘယ်သူမှ အတိအကျ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” ဆိုတဲ့ စာတမ်းတစ်စောင်ကို အွန်လိုင်းမှာ စတင်ဖြန့်ဝေခဲ့ရာကနေ Bitcoin ဆိုတာ ပေါက်ဖွားလာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာတော့ Bitcoin ကွန်ရက်ကို စတင်လွှင့်တင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းအထိ Bitcoin ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမှာ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်းမှာတော့ Satoshi Nakamoto ဟာ အွန်လိုင်းကမ္ဘာကနေ လုံးဝ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံး အဆက်အသွယ်ကတော့ “တခြားအရာတွေကို ပြောင်းလုပ်နေပြီ” ဆိုတဲ့ အီးမေးလ်တစ်စောင်ပဲ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
Satoshi ရဲ့ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှု
Bitcoin အစောပိုင်းကာလတွေမှာ Satoshi Nakamoto ဟာ Bitcoin အလုံးရေ တစ်သန်း (1 million BTC) ဝန်းကျင်လောက် ထုတ်ယူ (mine) ခဲ့တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ ဒီ Bitcoin တွေဟာ Satoshi ရဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ် ပိုက်ဆံအိတ်တွေထဲမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ လှုပ်ရှားမှုမရှိဘဲ ငြိမ်သက်နေခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒါကလည်း သူဘယ်သူဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်ကို ပိုပြီး နက်နဲစေပါတယ်။
လက်ရှိတန်ဖိုး (၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂ ရက်နေ့အထိ ခန့်မှန်းချက်)
ဒီနေ့ Bitcoin တစ်လုံးရဲ့ ပေါက်ဈေးဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်မှာ ရှိပါတယ်။ Satoshi မှာ Bitcoin ၁ သန်းရှိတယ်ဆိုရင် အဲဒါကို ဒေါ်လာ ၁၀၀,၀၀၀ နဲ့ မြှောက်ရင် သူ့ရဲ့ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုကို သိနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ သူ့ကို ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တွေထဲက တစ်ယောက်အဖြစ် သတ်မှတ်နိုင်လောက်တဲ့ ပမာဏ ဖြစ်ပါတယ်။
ငြိမ်သက်နေတဲ့ ဒင်္ဂါးပြားများ
စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံးအချက်ကတော့ Satoshi Nakamoto ပိုင်ဆိုင်တယ်လို့ ယူဆရတဲ့ Bitcoin အမြောက်အမြားဟာ ယနေ့ထက်တိုင် အသုံးပြုခြင်း၊ ရောင်းချခြင်း လုံးဝမရှိသေးတာပါပဲ။ အကယ်၍ ဒီ Bitcoin တွေသာ ဈေးကွက်ထဲကို ရုတ်တရက် ဝင်ရောက်လာခဲ့မယ်ဆိုရင် Bitcoin ဈေးနှုန်းအပေါ် ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။
ဆက်လက်တည်ရှိနေတဲ့ လျှို့ဝှက်ချက်
Satoshi Nakamoto ရဲ့ ဘယ်သူလဲဆိုတာကို ဖော်ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားသူတွေ အများအပြားရှိခဲ့ပေမဲ့ ဘယ်သူကမှ အခိုင်အမာ သက်သေမပြနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ တချို့က ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်တဲ့ ကွန်ပျူတာပညာရှင် Hal Finney လို့ ထင်ကြေးပေးကြသလို၊ တချို့ကလည်း Nick Szabo ဒါမှမဟုတ် Adam Back တို့လို cryptography ပညာရှင်တွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ Craig Wright ဆိုသူက သူဟာ Satoshi ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပေမဲ့လည်း သံသယတွေနဲ့ ငြင်းခုံမှုတွေသာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
Satoshi Nakamoto ဟာ ဘယ်သူပဲဖြစ်နေပါစေ၊ သူဖန်တီးခဲ့တဲ့ Bitcoin ဟာ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုမရှိတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးစနစ်တစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ အောင်မြင်မှုရရှိနေပြီး သူ့ရဲ့ အမည်ကတော့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးလောကမှာ ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေဦးမှာ အသေအချာပါပဲ။ သူ့ရဲ့ တိတ်ဆိတ်စွာ ပျောက်ကွယ်မှုက Bitcoin ကို ပိုပြီး ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုကင်းမဲ့တဲ့ စနစ်တစ်ခုအဖြစ် ရှင်သန်ခွင့်ပေးခဲ့တယ်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
Ref: Google Gemini
