အမေရိကန်အစိုးရ၏ အသုံးစားရိတ်အရွယ်အစားကို လျှော့ချဖို့ ဌာနတစ်ခုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် အီလွန်မက်စ်သည် ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့မှ နှုတ်ထွက်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုက်သည်။ သူဟာ တာဝန်ယူစဉ်ကာလတွင် ဖက်ဒရယ်အလုပ်အကိုင် ထောင်ပေါင်းများစွာ ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရသည်။
သူ၏ ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်း X တွင် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သူ မက်စ်က Doge ဟု လူသိများသော အစိုးရဌာနများ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးဦးစီးဌာန (Department of Government Efficiency) ကို ဦးဆောင်လည်ပတ်ရာတွင် ကူညီခွင့်ရသည့်အတွက် သမ္မတထရမ့်အား ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ညတွင် အိမ်ဖြူတော်မှ မက်စ်အား အထူးအစိုးရဝန်ထမ်းအဖြစ်မှ “တာဝန်မှရပ်စဲခြင်း” လုပ်ငန်းစဉ်များ စတင်ခဲ့ကြောင်း BBC မှ သတင်းရရှိသည်။
သူ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ယာယီဖြစ်ပြီး သူ၏နှုတ်ထွက်မှုမှာ မမျှော်လင့်ထားသည်တော့ မဟုတ်ပေ။ သို့သော် ၎င်းမှာ ထရမ့်၏ အဓိကအစီအစဉ်ဖြစ်သော ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ အချက်အချာကိစ္စရပ်တစ်ခုကို မက်စ်က ဝေဖန်ပြောကြားပြီးနောက်တစ်နေ့တွင် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။
“အထူးအစိုးရဝန်ထမ်းတစ်ဦးအဖြစ် ကျွန်ုပ်၏ သတ်မှတ်ထားသောအချိန် ကုန်ဆုံးတော့မည်ဖြစ်ရာ၊ ဖြုန်းတီးသောအသုံးစရိတ်များကို လျှော့ချရန် အခွင့်အရေးပေးခဲ့သည့်အတွက် သမ္မတ @realDonaldTrump အား ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း” မက်စ်က X တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
“@DOGE ၏ မစ်ရှင်သည် အစိုးရတစ်ရပ်လုံးတွင် နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာပုံစံတစ်ခု ဖြစ်လာသည်နှင့်အမျှ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ပိုမိုအားကောင်းလာမည်သာ ဖြစ်သည်။”
တောင်အာဖရိကနိုင်ငံဖွား နည်းပညာသူဌေးကြီးအား “အထူးအစိုးရဝန်ထမ်း” အဖြစ် သတ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး၊ ယင်းကြောင့် သူသည် နှစ်စဉ် ရက်ပေါင်း ၁၃၀ ဖက်ဒရယ်အလုပ်အကိုင်ကို လုပ်ကိုင်ခွင့် ရရှိခဲ့သည်။
သို့သော် သူ၏နှုတ်ထွက်မှုမှာ ထရမ့်၏ ဘတ်ဂျက်ဥပဒေကြမ်းအပေါ် “စိတ်ပျက်မိကြောင်း” ပြောကြားပြီးနောက်တစ်နေ့တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါဥပဒေကြမ်းတွင် ဒေါ်လာ ထရီလီယံပေါင်းများစွာ အခွန်လျှော့ပေါ့မှုများနှင့် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်မှုများ အဆိုပြုထားသည်။
SpaceX နှင့် Tesla တို့၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ မက်စ်က BBC ၏ အမေရိကန်မိတ်ဖက် CBS နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ထရမ့်က “ကြီးမားပြီး လှပသော ဥပဒေကြမ်း” ဟု ခေါ်ဆိုသည့် အဆိုပါဥပဒေကြမ်းသည် ဖက်ဒရယ်လိုငွေကို တိုးပွားစေလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
မက်စ်က ၎င်းဥပဒေကြမ်းသည် Doge ၏ “လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ထိခိုက်စေသည်” ဟုလည်း သူထင်မြင်ကြောင်း ဆိုသည်။
“ဥပဒေကြမ်းတစ်ခုဟာ ကြီးမားနိုင်တယ်၊ ဒါမှမဟုတ် လှပနိုင်တယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နှစ်မျိုးလုံးတော့ ဖြစ်နိုင်မယ်မထင်ဘူး” ဟု မက်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးအဆင့်အရာရှိအချို့နှင့် သီးသန့်တွေ့ဆုံမှုများတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ရှိခဲ့ဖူးသည့် မက်စ်သည် ကနဦးတွင် ဖက်ဒရယ်အစိုးရဘတ်ဂျက်မှ “အနည်းဆုံး ဒေါ်လာ ၂ ထရီလီယံ” လျှော့ချမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ထိုပစ်မှတ်ကို တစ်ဝက်လျှော့ချကာ၊ ထို့နောက် ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၁၅၀ သို့ လျှော့ချခဲ့သည်။
Doge ၏ အကျိုးဆက်ကြောင့် အင်အား ၂.၃ သန်းရှိ ဖက်ဒရယ်အရပ်ဘက်ဝန်ထမ်းများအနက် ခန့်မှန်းခြေ ၂၆၀,၀၀၀ ခန့် အလုပ်ဖြုတ်ခံရခြင်း သို့မဟုတ် အလုပ်မှ freiwillig ထွက်ခွာသည့် သဘောတူညီချက်များ လက်ခံခဲ့ရသည်။
အချို့ကိစ္စများတွင် ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးများက အစုလိုက်အပြုံလိုက် အလုပ်ထုတ်ပယ်မှုများကို တားဆီးခဲ့ပြီး အလုပ်မှရပ်စဲခံရသော ဝန်ထမ်းများကို ပြန်လည်ခန့်ထားရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။
ဖက်ဒရယ်လုပ်သားအင်အားစုကို အလျင်အမြန်လျှော့ချသည့် ချဉ်းကပ်မှုကြောင့် အမေရိကန်နျူကလီးယားအစီအစဉ်မှ ဝန်ထမ်းများအပါအဝင် အချို့ဝန်ထမ်းများအား မှားယွင်းစွာ အလုပ်ထုတ်ပယ်မိသည့် ဖြစ်စဉ်များ ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
ဝါရှင်တန်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ထရမ့်၏ကြိုးပမ်းမှုများအပေါ် ဝေဖန်မှုများအတွက် ပစ်မှတ်တစ်ခု ဖြစ်လာပြီးနောက် သူ၏ကုမ္ပဏီများကို ပြန်လည်ဦးစီးရန် နောက်ဆုတ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း မက်စ်က ဧပြီလနှောင်းပိုင်းတွင် ကြေညာခဲ့သည်။
“Doge ဟာ အရာရာတိုင်းအတွက် အပြစ်တင်ခံရတဲ့သူ ဖြစ်လာနေပြီ” ဟု မက်စ်က အင်္ဂါနေ့တွင် တက္ကဆက်ပြည်နယ်၌ SpaceX လွှတ်တင်မှုမပြုမီ Washington Post သတင်းစာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဘယ်နေရာမှာပဲ မကောင်းတာတစ်ခုခုဖြစ်ဖြစ်၊ ကျွန်တော်တို့နဲ့ ဘာမှမပတ်သက်ရင်တောင် ကျွန်တော်တို့ အပြစ်တင်ခံရတယ်”
အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း မက်စ်၏ တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန်သည် သူ၏ လျှပ်စစ်ကားကုမ္ပဏီ Tesla ၏ ရောင်းအား သိသိသာသာ ကျဆင်းမှုနှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်ခဲ့သည်။
Tesla ၏ ရောင်းအားသည် ယခုနှစ် ပထမသုံးလအတွင်း ၁၃% ကျဆင်းခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှာ ကုမ္ပဏီသမိုင်းတစ်လျှောက် အမှာစာလက်ခံရရှိမှုတွင် အကြီးမားဆုံး ကျဆင်းမှုဖြစ်သည်။
ကုမ္ပဏီ၏ စတော့ရှယ်ယာဈေးနှုန်းမှာလည်း ၄၅% အထိ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း အများစုမှာ ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ၁၀% သာ ကျဆင်းอยู่ในအနေအထားဖြစ်သည်။
Tesla သည် မကြာသေးမီက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအား ငွေကြေးဆိုင်ရာအခက်အခဲများ ဆက်လက်ရှိနေနိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပြီး၊ “နိုင်ငံရေးခံယူချက်များ ပြောင်းလဲလာခြင်း” က ကားများအတွက် ဝယ်လိုအားကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေနိုင်သည်ဟု ဆိုကာ တိုးတက်မှုခန့်မှန်းချက်ကိုမူ ထုတ်ပြန်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။
Doge အတွက် သူခွဲဝေပေးသည့်အချိန် “သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားမည်” ဖြစ်ပြီး “Tesla အတွက် သူ၏အချိန်ကို ပိုမိုခွဲဝေပေးသွားမည်” ဖြစ်ကြောင်း မက်စ်က လွန်ခဲ့သောလက ဝင်ငွေရှင်းတမ်းတင်ပြသည့် ဖုန်းပြောဆိုမှုတစ်ခုတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအား ပြောကြားခဲ့သည်။
လှုပ်ရှားတက်ကြွသူများက Tesla ကားများကို သပိတ်မှောက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြပြီး Tesla အရောင်းပြခန်းများရှေ့တွင် ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ကာ ကားများနှင့် အားသွင်းစခန်းများကို ဖျက်ဆီးခဲ့ကြသည်။
Tesla အပေါ် ဆန့်ကျင်မှုများမှာ အလွန်ပြင်းထန်ပြီး ကျယ်ပြန့်လာခဲ့ရာ အမေရိကန်ရှေ့နေချုပ် ပမ် ဘွန်ဒီက သူမ၏ရုံးအနေဖြင့် ဖျက်ဆီးမှုများကို “ပြည်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု” အဖြစ် သတ်မှတ်အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။
အင်္ဂါနေ့က ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာမြို့၌ ကျင်းပသော စီးပွားရေးဖိုရမ်တစ်ခုတွင် စကားပြောရာ၌ မက်စ်က လာမည့်ငါးနှစ်အတွက် Tesla ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ဆက်ရှိနေရန် ကတိပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သောနှစ်က ထရမ့်၏ သမ္မတလောင်းမဲဆွယ်ပွဲနှင့် အခြားရီပတ်ဘလစ်ကန်များအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀၀ နီးပါး ထောက်ပံ့လှူဒါန်းခဲ့ပြီးနောက် သူ၏နိုင်ငံရေးလှူဒါန်းမှုများကို လျှော့ချမည်ဖြစ်ကြောင်း သူက ယခုလအစောပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
Ref : bbc
