အမေရိကန် အာကာသ အေဂျင်စီ NASA က တရုတ်နိုင်ငံသားတွေကို အေဂျင်စီရဲ့ အာကာသ စီမံကိန်းတွေမှာ ပါဝင်ခွင့်ကနေ တရားဝင် ပိတ်ပင်လိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ မကြာသေးခင်ကပဲ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
ဒီဆုံးဖြတ်ချက်က အမေရိကန်မှာ တရားဝင် ဗီဇာနဲ့ ရောက်ရှိနေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသား ကျောင်းသားတွေ၊ သုတေသီတွေ နဲ့ ကန်ထရိုက်တာတွေ အားလုံးအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။
သတင်းတွေအရ၊ ဒီမူဝါဒအသစ်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး၊ NASA မှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသား တော်တော်များများဟာ အေဂျင်စီရဲ့ ကွန်ပျူတာစနစ်တွေ (networks)၊ အဆောက်အအုံတွေ နဲ့ အချက်အလက်တွေကို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုခွင့် ရုတ်တရက် အပိတ်ခံလိုက်ရပါတယ်။ NASA ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဒါဟာ အေဂျင်စီရဲ့ လုပ်ငန်းတွေ လုံခြုံရေးအတွက် (physical and cybersecurity) လုပ်ဆောင်ရတဲ့ “အတွင်းပိုင်း အရေးယူမှု” တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ အတည်ပြုထားပါတယ်။
ဒီလို လုပ်ဆောင်ရတာက အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်ကြားမှာ “ဒုတိယ အာကာသ ပြိုင်ပွဲ” (second space race) ပြန်လည် ပြင်းထန်လာတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လကမ္ဘာပေါ်ကို ဘယ်သူ အရင်ပြန်ရောက်မလဲ ဆိုတဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုပါပဲ။ အမေရိကန် အစိုးရက NASA ရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ နည်းပညာတွေနဲ့ အချက်အလက်တွေ တရုတ်နိုင်ငံဆီ မပေါက်ကြားအောင်၊ သူလျှိုလုပ်ခံရမှာကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ဒီလို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ပိတ်ပင်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်တော့ NASA နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အမေရိကန် ကွန်ဂရက်က အရင်ကတည်းက ကန့်သတ်ထားတာ ရှိပါတယ်။ “Wolf Amendment” လို့ခေါ်တဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ဥပဒေအရ၊ NASA အနေနဲ့ တရုတ်အစိုးရ ဒါမှမဟုတ် တရုတ်ပိုင် ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တိုက်ရိုက် (bilateral) ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာမျိုး၊ အစိုးရငွေ သုံးစွဲတာမျိုး မလုပ်ဖို့ တားမြစ်ထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အာကာသ စခန်း (ISS) မှာ တရုတ် အာကာသယာဉ်မှူးတွေ မပါဝင်နိုင်တာကလည်း အဲဒီ ဥပဒေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။
အခု ထွက်လာတဲ့ သတင်းကတော့ အစိုးရအချင်းချင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတင် မကတော့ဘဲ၊ တစ်ဦးချင်း နိုင်ငံသားတွေကိုပါ ပစ်မှတ်ထား ပိတ်ပင်လိုက်တဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်ပါတယ်။
Ref : Google Gemini
