တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ငလျင်ကို ကြိုတင်သိနိုင်သလားလို့ Google Gemini ကို မေးကြည့်တဲ့အခါ အောက်ပါအတိုင်း ဖြေပါတယ်။

ဟုတ်ပါတယ်၊ တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ငလျင်မလှုပ်ခင် ထူးခြားတဲ့ အပြုအမူတွေကို ပြလေ့ရှိတယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေ အများအပြားရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်း သိပ္ပံနည်းကျ သက်သေအထောက်အထားတွေကတော့ ဒီအချက်ကို အပြည့်အဝ မထောက်ခံပါဘူး။

Can dogs predict when earthquakes will happen? | Salon.com

**တိရိစ္ဆာန်တွေရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အပြုအမူတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များ**

ငလျင်မလှုပ်ခင်မှာ တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အပြုအမူတွေကို ပြတတ်တယ်လို့ လူတွေက သတိပြုမိခဲ့ကြပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်:

* **ခွေးတွေ** အော်ဟစ်တာ၊ ရုတ်တရက် စိုးရိမ်တကြီး ဟောင်တာ၊ ပုန်းအောင်းဖို့ ကြိုးစားတာ၊ အိမ်ပြင်ထွက်ဖို့ အတင်းလုပ်တာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ပါတယ်။

* **ကြောင်တွေ** အလွန်အမင်း တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားနေတာ၊ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ပုန်းနေတာ၊ ထူးဆန်းတဲ့ အသံတွေ ပြုလုပ်တာမျိုးတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

* **ငှက်တွေ** ရုတ်တရက် အုပ်စုလိုက် ပျံသန်းသွားတာ၊ အသံကျယ်ကျယ်နဲ့ အော်ဟစ်တာမျိုးတွေ လုပ်တတ်ပါတယ်။

* **ငါးတွေ** ရေပြင်ပေါ်ကို ခုန်တက်တာ၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ နေရာတွေကို ရောက်နေတာမျိုးတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

* **အင်းဆက်ပိုးမွှားတွေ** ပုံမှန်ထက် ပိုပြီး အုပ်စုလိုက် ထွက်လာတာမျိုးတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

ဒီလို အပြုအမူတွေကို ငလျင်မလှုပ်ခင် စက္ကန့်ပိုင်းကနေ နာရီပိုင်းအထိ ကြိုပြီး တွေ့ရတတ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

Can Animals Predict Earthquakes? | Live Science

**သိပ္ပံနည်းကျ ရှင်းလင်းချက်နဲ့ သံသယများ**

သိပ္ပံပညာရှင်တွေကတော့ တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ ငလျင်ကို ကြိုတင်သိနိုင်တဲ့ အာရုံခံစနစ် ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို အပြည့်အဝ မယုံကြည်ကြပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့-

* **အတိအကျ မခန့်မှန်းနိုင်ခြင်း** တိရိစ္ဆာန်တွေရဲ့ အပြုအမူဟာ ငလျင်မလှုပ်ခင်မှာ အမြဲတမ်း ဖြစ်ပေါ်လေ့မရှိသလို၊ ဖြစ်ပေါ်တဲ့အခါမှာလည်း ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်နေရာမှာ ငလျင်လှုပ်မယ်ဆိုတာကို အတိအကျ မခန့်မှန်းနိုင်ပါဘူး။

* **အခြား အကြောင်းအရင်းများ** တိရိစ္ဆာန်တွေရဲ့ ထူးခြားတဲ့ အပြုအမူတွေဟာ အခြားအကြောင်းအရင်းတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ – ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ အန္တရာယ်တစ်ခုခုကို မြင်တွေ့ကြားသိလိုက်ရမှု၊ အနံ့အသက်ထူးထူးခြားခြား ရရှိမှု စတာတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

* **သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာမှု အားနည်းခြင်း** ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စနစ်တကျနဲ့ တိကျတဲ့ သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာမှုတွေ အလွန်နည်းပါးပါသေးတယ်။

သို့သော်လည်း တချို့သိပ္ပံပညာရှင်တွေကတော့ တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ငလျင်မလှုပ်ခင် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အချို့သော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတွေကို ခံစားသိရှိနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်-

* **မြေအောက်ရေရဲ့ လျှပ်စစ်သံလိုက် ပြောင်းလဲမှု** ငလျင်မလှုပ်ခင်မှာ မြေအောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ကျောက်ဆောင်တွေ ဖိအားများလာတဲ့အတွက် လျှပ်စစ်သံလိုက် စက်ကွင်းတွေ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ တိရိစ္ဆာန်တချို့ဟာ ဒီပြောင်းလဲမှုတွေကို ခံစားသိရှိနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။

* **ဓာတ်ငွေ့ အပြောင်းအလဲ** ငလျင်မလှုပ်ခင်မှာ မြေအောက်ကနေ ထွက်လာတဲ့ ဓာတ်ငွေ့အချို့ကို တိရိစ္ဆာန်တွေက အနံ့ခံမိနိုင်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

* **အသေးစား လှုပ်ခတ်မှုများ (P-waves)** ငလျင်မလှုပ်ခင်မှာ အားပျော့တဲ့ လှိုင်းတွေ (P-waves) စတင်ပေါ်ပေါက်တတ်ပါတယ်။ လူတွေ မခံစားမိနိုင်ပေမဲ့ တိရိစ္ဆာန်တချို့က ခံစားမိနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။

**ကောက်ချက်:**

တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ငလျင်မလှုပ်ခင် ထူးခြားတဲ့ အပြုအမူတွေကို ပြတတ်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေ အများအပြားရှိပေမဲ့ ဒီအချက်ကို သိပ္ပံနည်းကျ အပြည့်အဝ သက်သေပြနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ လူတွေမခံစားနိုင်တဲ့ အာရုံခံစနစ်တချို့ ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို လုံးဝပယ်ချလို့တော့ မရပါဘူး။

Ref: Google Gemini