အဓိက အကြောင်းရင်းကတော့ ပင်လယ်ရေအောက်ကနေ သွယ်တန်းထားတဲ့ fiber optic cable (ဖန်ကြိုးမျှင်) တွေဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက် ဆက်သွယ်ရေးအတွက် အမြန်ဆုံး၊ စိတ်အချရဆုံး နဲ့ ကုန်ကျစရိတ် အသက်သာဆုံး နည်းလမ်း ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။

Scary Job of Repairing Million $ Cables Underwater - YouTube

ဒီအချက်တွေကို ပိုပြီး ရှင်းပြပါ့မယ် –

၁။ အမြန်နှုန်း နဲ့ ဒေတာ ပမာဏ (Speed & Capacity)

အမြန်နှုန်း: ပင်လယ်ရေအောက် cable တွေက data (အချက်အလက်) တွေကို အလင်းအလျင် (speed of light) နီးပါးနဲ့ သယ်ဆောင်ပေးတဲ့ fiber optic ကြိုးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဂြိုလ်တု (satellite) အပါအဝင် တခြား ဘယ်နည်းလမ်းနဲ့မဆို ပိုမြန်ပါတယ်။

ဒေတာ ပမာဏ: ဒီ cable ကြိုးတစ်ချောင်းတည်းက တစ်စက္ကန့်ကို terabits (ထောင်နဲ့ချီတဲ့ gigabits) ပမာဏရှိတဲ့ ဒေတာတွေကို သယ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် high-definition video တွေ stream ကြည့်တာ၊ cloud data တွေ အများကြီး သုံးတာတွေကို လွယ်လွယ်ကူကူ လုပ်နိုင်တာပါ။ ဂြိုလ်တုတွေက ဒီလောက်များတဲ့ ဒေတာ ပမာဏကို မကိုင်တွယ်နိုင်ပါဘူး။

 

၂။ စိတ်ချရမှု နဲ့ တည်ငြိမ်မှု (Reliability)

ရာသီဥတုဒဏ် မခံရပါဘူး: ဂြိုလ်တု ဆက်သွယ်ရေးတွေက မိုးရွာတာ၊ လေပြင်းတိုက်တာ၊ နေမုန်တိုင်း (solar flares) ဖြစ်တာတွေရဲ့ ဒဏ်ကို ခံရပြီး ဆက်သွယ်မှု ပြတ်တောက်နိုင်ပါတယ်။ ပင်လယ်ရေအောက် ကြိုးတွေကတော့ ပင်လယ်အောက်ခြေမှာ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ရှိနေတဲ့အတွက် ရာသီဥတုဒဏ်ကို လုံးဝ မခံရပါဘူး။

လုံခြုံမှု: ရေအောက်မှာ ထားရှိတာကြောင့် မြေပေါ်မှာထက်စာရင် လူတွေရဲ့ တမင်တကာ ဖျက်ဆီးမှု ဒါမှမဟုတ် မတော်တဆ ထိခိုက်မှုတွေကနေ ပိုပြီး လုံခြုံမှု ရှိပါတယ်။ (သင်္ဘောကျောက်ဆူးတွေ၊ ငလျင်တွေကလွဲရင်ပေါ့)။

Undersea Internet Cables Can Detect Earthquakes—and May Soon Warn of Tsunamis | The New Yorker

၃။ ကြာမြင့်ချိန် အရမ်းနည်းတာ (Low Latency)

 

ဒါက အရမ်းအရေးကြီးတဲ့ အချက်ပါ။ “Latency” ဆိုတာ data တွေ တစ်နေရာကနေ တစ်နေရာကို ရောက်ဖို့ ကြာတဲ့ အချိန် (delay) ကို ခေါ်တာပါ။

ဂြိုလ်တုတွေက ကမ္ဘာနဲ့ အလွန်ဝေးတဲ့ အာကာသမှာ ရှိနေတဲ့အတွက် data တွေ အပေါ်ထိ တက်ပြီး အောက်ကို ပြန်ဆင်းရတဲ့ အချိန်ကြောင့် “lag” (နောက်ကျခြင်း) တွေ အများကြီး ဖြစ်စေပါတယ်။

ပင်လယ်ရေအောက် cable တွေက တိုက်ရိုက် သွားတာဖြစ်လို့ data တွေ ချက်ချင်းနီးပါး ရောက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် online game တွေ ဆော့တာ၊ video call တွေ ပြောတာ၊ စတော့ရှယ်ယာ ဈေးကွက်တွေမှာ ချက်ချင်း အရောင်းအဝယ် လုပ်တာတွေအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။

 

၄။ ကုန်ကျစရိတ် (Cost-Effectiveness)

ပင်လယ်ရေအောက် cable တစ်ခု သွယ်တန်းဖို့ အစပိုင်းမှာ ကုန်ကျစရိတ် ဒေါ်လာ သန်းရာနဲ့ချီပြီး အလွန်များပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီ cable တွေက နှစ်ပေါင်း ၂၅ နှစ်ကျော် အထိ ခံပြီး၊ သယ်ဆောင်နိုင်တဲ့ data ပမာဏက အလွန်များတဲ့အတွက်၊ data တစ် bit (သို့မဟုတ်) တစ် GB အတွက် ကျသင့်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကို တွက်ကြည့်ရင် ဂြိုလ်တုထက် အဆပေါင်းများစွာ သက်သာပါတယ်။

အချုပ်ပြောရရင် –

ဂြိုလ်တုတွေက ဝေးလံခေါင်သီတဲ့ နေရာတွေ၊ ကုန်းမြေပေါ်မှာ cable သွယ်ဖို့ ခက်ခဲတဲ့ နေရာတွေအတွက် အသုံးဝင်ပေမယ့်၊ ကမ္ဘာ့အင်တာနက် traffic အားလုံးရဲ့ ၉၅% ကနေ ၉၉% လောက်က ပင်လယ်ရေအောက် cable တွေကနေပဲ ဖြတ်သန်းသွားလာနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီ cable တွေဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အင်တာနက်ရဲ့ အဓိက ကျောရိုး ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Ref: Google Gemini