AI နည်းပညာတွေ အလွန်တိုးတက်လာတဲ့ ဒီနေ့ခေတ်မှာ AI နဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့ ဗီဒီယိုတွေ (Deepfakes) ဟာ အစစ်နဲ့ ခွဲခြားလို့မရအောင်ကို တူညီလာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အတုအစစ်ကို ခွဲခြားသိနိုင်ဖို့ စစ်ဆေးနိုင်တဲ့ အချက်တစ်ချို့တော့ ရှိနေပါသေးတယ်။
AI နဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့ ဗီဒီယိုတွေကို အောက်ပါအချက်တွေနဲ့ ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
၁။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသွင်အပြင်ကို သေချာစစ်ဆေးပါ
AI တွေဟာ လူ့ရဲ့အသေးစိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေကို အပြည့်အဝနားမလည်သေးတာကြောင့် အောက်ပါအချက်တွေမှာ သဲလွန်စတွေ တွေ့နိုင်ပါတယ်။
မျက်လုံးနဲ့ မျက်နှာအမူအရာ
မျက်တောင်ခတ်ပုံ မမှန်ခြင်း
မျက်တောင်ခတ်တာ အရမ်းမြန်နေတာ၊ အရမ်းနှေးနေတာ၊ ဒါမှမဟုတ် လုံးဝမခတ်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
မျက်လုံးအကြည့်
မျက်လုံးအကြည့်က တစ်နေရာတည်းကို စူးစိုက်ကြည့်နေတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ ဟိုဟိုဒီဒီရောက်နေတတ်ပါတယ်။
မျက်နှာအမူအရာ
စကားပြောတဲ့အခါ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ သဘာဝကျတဲ့ ကြွက်သားလှုပ်ရှားမှုတွေ မရှိဘဲ မျက်နှာက ထုံနေသလို၊ တောင့်တင်းနေသလို ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။
အသားအရေနဲ့ ဆံပင်
အသားအရေ
လူတစ်ယောက်ရဲ့ အသားအရေက အပြစ်အနာအဆာမရှိဘဲ လိုတာထက်ပိုပြီး ချောမွေ့နေတာ၊ ပလတ်စတစ်ရုပ်လို ပြောင်ချောနေတာမျိုးက AI ရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုပါ။
ဆံပင်
ဆံပင်သားတွေက သဘာဝမကျဘဲ ပုံစံခွက်ထဲထည့်ထားသလိုဖြစ်နေတာ၊ ဆံပင်အနားစတွေက ဝါးနေတာမျိုးတွေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။
နှုတ်ခမ်းလှုပ်ရှားမှု (Lip Sync)
ပြောတဲ့စကားသံနဲ့ နှုတ်ခမ်းလှုပ်ရှားမှုက အံကျကိုက်ညီမှု မရှိတာ၊ အနည်းငယ်လွဲချော်နေတာမျိုးက အဖြစ်များတဲ့ အမှားတစ်ခုပါ။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြားအမှားများ
ပုံမမှန်တဲ့ အရိပ်နဲ့ အလင်းအမှောင်
မျက်နှာပေါ်မှာကျရောက်နေတဲ့ အလင်းနဲ့ အရိပ်က နောက်ခံပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ လိုက်ဖက်မှုမရှိတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဗီဒီယိုအရည်အသွေး
ဗီဒီယိုထဲက လူရဲ့ မျက်နှာ ဒါမှမဟုတ် ခေါင်းဘေးနားတစ်ဝိုက်မှာ ပုံရိပ်တွေ ဝါးနေတာ၊ ပုံပျက်နေတာ (distortions) မျိုးတွေ ရှိ၊ မရှိ စစ်ဆေးပါ။
လက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်လှုပ်ရှားမှု
လက်တွေ၊ ခန္ဓာကိုယ်တွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုက သဘာဝမကျဘဲ တောင့်တင်းနေတာ၊ စက်ရုပ်ဆန်နေတာမျိုးတွေကလည်း သဲလွန်စတွေပါပဲ။
၂။ အသံကို သေချာနားထောင်ပါ
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာသာမက အသံပိုင်းမှာလည်း AI တွေဟာ အမှားလုပ်တတ်ပါတယ်။
အသံနေအသံထား
စကားပြောတဲ့အခါမှာ အသံက စက်ရုပ်ပြောသလို ဖြစ်နေတာ၊ လေသံအတက်အကျနဲ့ ခံစားချက်မပါတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
စကားပြောပုံ
စကားပြောတဲ့အခါ အသက်ရှူသံမပါတာ၊ စကားလုံးတွေကြားထဲမှာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ရပ်နားမှုတွေ ရှိနေတာမျိုးကို သတိထားပါ။
၃။ နောက်ခံအကြောင်းအရာနဲ့ အခြေအနေကို ဆန်းစစ်ပါ
နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာအချက်တွေအပြင် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုရှိ၊ မရှိကိုလည်း စဉ်းစားသင့်ပါတယ်။
ဗီဒီယိုရဲ့ ရင်းမြစ် (Source)
ဒီဗီဒီယိုကို ဘယ်ကရတာလဲ။ ယုံကြည်ရတဲ့ သတင်းဌာနကြီးတစ်ခုကလား၊ ဒါမှမဟုတ် နာမည်မသိတဲ့ လူမှုကွန်ရက်အကောင့်တစ်ခုကလားဆိုတာ ဆန်းစစ်ပါ။ သတင်းအမှားဖြန့်ချိလိုသူတွေဟာ ယုံကြည်ရတဲ့အယောင်ဆောင်ထားတဲ့ အကောင့်အတုတွေနဲ့ မကြာခဏဖြန့်ဝေတတ်ပါတယ်။
ပြောဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာ
ဗီဒီယိုထဲက နာမည်ကြီးပုဂ္ဂိုလ် ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံရေးသမားက သူတို့ရဲ့ ပုံမှန်စရိုက်နဲ့ လုံးဝမကိုက်ညီတဲ့၊ အလွန်အမင်း ပြင်းထန်တဲ့ စကားလုံးတွေကို ပြောနေသလားဆိုတာ စဉ်းစားပါ။ လူထုကို ဒေါသထွက်စေ၊ ကြောက်လန့်စေ ဒါမှမဟုတ် အထင်အမြင်လွဲမှားစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး ဖန်တီးထားတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အရေးကြီးဆုံးအချက်
AI နည်းပညာဟာ အချိန်နဲ့အမျှ တိုးတက်နေတာကြောင့် ဒီနေ့မှာတွေ့ရတဲ့ အမှားတွေက နောင်တစ်ချိန်မှာ မရှိတော့တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အွန်လိုင်းမှာတွေ့မြင်ရတဲ့ ဗီဒီယိုတိုင်းကို ချက်ချင်းမယုံကြည်ဘဲ သတိကြီးကြီးနဲ့ ဆန်းစစ်တဲ့အလေ့အကျင့် ကသာ သတင်းအမှားတွေနဲ့ Deepfake တွေရဲ့ အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ့် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
Ref Google Gemini
